«Στην Ευρώπη ο ρυπαίνων πληρώνει, στην Ελλάδα ο ρυπαίνων απλά ρυπαίνει..»
Ο Παναγιώτης Χριστόπουλος είναι ο αρχαιότερος εν ενεργεία – πάνω από 30 χρόνια – ανακυκλωτής στην Πάτρα. Μας μιλάει για την ανακύκλωση:

–Ερ. Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της ανακύκλωσης στην Ελλάδα?
–Π.Χριστόπουλος.: Το πιο σημαντικό είναι η έλλειψη ποιοτικού με την έννοια του καλά διαλεγμένου υλικού που φτάνει στην ανακύκλωση. Στο υλικό υπάρχουν πολλές ξένες ύλες κι αυτό απαιτεί μεγάλο κόστος για διαλογή, που προστίθεται στο κόστος της μεταφοράς. Για παράδειγμα βρεγμένο χαρτί, λερωμένα με απομεινάρια τροφής κεσεδάκια, γάλατα και κονσέρβες, πλαστικοποιημένες συσκευασίες, ετικέτες αυτοκόλλητες, tetrapack συσκευασίες με εσωτερικό αλουμίνιο κ.α. που δεν ανακυκλώνονται.
Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι η αστάθεια στις τιμές. Μετά την απίστευτη πτώση των τιμών το 2009 αρχισε μια ανάκαμψη-σταθεροποίηση μέχρι το 2013-14 λόγω της αύξησης των εξαγωγών προς Κίνα. Να σημειωθεί εδώ ότι η κακή ποιότητα του μη καλά διαλεγμένου υλικού πιέζει τις τιμές προς τα κάτω.
Το τρίτο πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι η έλλειψη ενημέρωσης, κουλτούρας ανακύκλωσης αλλά και υποδομών που θα την δημιουργούσαν από πλευράς κράτους και φορέων. Αν συνδυαστεί και με την ασυνειδησία μερικών, αυτών που πετάνε μέχρις και ψόφια ζώα και προφυλακτικά στους μπλέ κάδους (!) τότε η εικόνα είναι εικόνα σχεδόν σαμποτάζ.

-Ερ. Τι φταίει για την χαμηλή ανακύκλωση? Ποιος είναι ο όγκος τελικά που ανακυκλώνεται?
-Π.Χριστόπουλος.: Το σύστημα των μπλε κάδων, όπου ο καθένας ρίχνει ότι θέλει, κάνει τη ζημιά. Όταν ξεκινήσαμε το 1994-95 με τον αντιδήμαρχο κ.Κασίμη που μαζί με τον Ανδρέα Τριανταφυλλόπουλο ήταν παθιασμένοι με την ανακύκλωση, τοποθετήσαμε μπλε κάδους – και κίτρινους για το αλουμίνιο – πιλοτικά σε σχολεία, όπου η περισυλλογή γινόταν περίπου κάθε 15 ημέρες – με καλύτερο σχολείο αυτό της Κύπρου και Δοιράνης. Στο τέλος του έτους δινόταν επιβράβευση μιας πενταήμερης εκδρομής στο καλύτερο σχολείο. Στο εμπορικό κέντρο γινόταν περισυλλογή (14.30-15.30 το μεσημέρι) δίπλα από τους κάδους των απορριμάτων με ειδικό απορριματοφόρο, όπου μαζεύαμε 1,5 τόνο την ημέρα (!) διαλεγμένου υλικού. Για να συμβεί αυτό οι οδηγίες ήταν το χαρτοκιβώτιο να τοποθετείται σπασμένο δίπλα από τον κάδο.
Η ανακύκλωση δηλαδή ήταν μια τοπική δημοτική υπόθεση με άριστα αποτελέσματα. Όταν έφυγε στο επίπεδο των μπλέ κάδων τότε φάνηκε καθαρά αυτό που λέμε «το χαρτοκιβώτιο κρύβει πολλές παγίδες» με την έννοια ότι αφέθηκαν οι δημότες να βάζουν ότι θέλουν μέσα και να το πετάνε όπως είναι στον κάδο. Αποτέλεσμα: το 50% του υλικού που μαζεύουν οι μπλε κάδοι να είναι μη ανακυκλώσιμα υλικά και να πετιέται στην Ξερόλακκα.
Προσθέστε σε αυτήν την κατάσταση και την εκτίμηση πως μόνο το 30% των ανακυκλώσιμων υλικών φτάνουν με κάποιο τρόπο στην ανακύκλωση δηλαδή το 70% (!) πετιέται και χάνεται και θα καταλάβετε σε ποιά κατάσταση βρισκόμαστε.

-Ερ. Ποιός είναι ο ρόλος του κράτους και της ΚΟΙΝΣΕΠ?
-Παν. Χριστόπουλος: Το κράτος δυστυχώς είναι αργό και γραφειοκρατικό. Οι ανακυκλωτές π.χ. δικαιούνται βάσει νόμου απαλλαγή από τον ΦΠΑ αλλά οι επιστροφές αργούν τόσο πολύ ώστε να ματαιώνουν ακόμα και την επιβαλλόμενη ανανέωση του γηρασμένου εξοπλισμού εγκαταστάσεων, φορτηγών κ.λ.π. που απορροφούν πόρους και κάνουν δαπανηρή και σε χρόνο την ανακύκλωση – δουλειές που θα γίνονταν σε 4 μήνες γίνονται σε 4 χρόνια.
Το έργο που ανέλαβε η ΚΟΙΝΣΕΠ είναι σπουδαίο και εξαιρετικά δύσκολο, σχεδόν άθλος. Αν πετύχει να ανακυκλώνουν οι Πατρινοί στην πηγή, τότε θα έχουμε άριστης ποιότητας ανακυκλώσιμο υλικό, καλύτερες τιμές, μείωση των σκουπιδιών και φυσικά αν στον Δήμο Πατρέων και στους δημότες κοστίζει σήμερα ακριβά ο τόνος σκουπιδιών με την ανακύκλωση στην πηγή το ποσό αυτό θα μειωθεί σημαντικά.